Precies 30 jaar geleden maakte de wereld kennis met een nieuw muziek-fenomeen bij de release van "The First Album". De debuut-single 'Everybody' trok nog weinig aandacht, maar vervolgens bestormde 'Holiday', inmiddels een pop-klassieker, wereldwijd de hitlijsten. Een rits aan nummer 1-hits en -albums later, verscheen onlangs het 12e studio-album 'MDNA' van, natuurlijk: Madonna.
I'm sixty and I know it.
Op 16 augustus aanstaande mogen we een 'B-Day Song' zingen vanwege de 54e verjaardag van deze artieste. Niet dat haar (bij schrijven) nieuwste clip 'Girl Gone Wild' ook maar iets van haar leeftijd wil verraden: Omringd door dansers, die stuk voor stuk haar zoons hadden kunnen zijn, kronkelt Madonna vertrouwd-wulps tussen hen in. Make-up, goed camerawerk en filmbewerkings-technieken zetten de puntjes op de i voor de Icon. Mede dankzij de pompende en zuigende beats van 'MDNA''s co-producer Marco "Benny" Benassi zorgt dit voor miss Ciccone's zoveelste nummer 1-positie.
Misschien is het ook niet zo vreemd dat dit in 1983 pas negen jaar oude jochie nog niet zo open stond voor haar indertijd veelal seksueel getinte teksten, zangstijl en muziek en dat het tot 1989 duurde voordat mijn hart zich voor Madonna opende. Zelf van kinds af aan gefascineerd door de verschillende wereld-religies en levensovertuigingen, zorgde het album 'Like a Prayer' voor een tot op de dag van vandaag gebleven fascinatie voor haar verfrissende, expressieve kijk op de wereld. Onze catechese-leraar wijdde een hele les aan de video-clip bij de gelijknamige eerste single, hierin samen met ons leerlingen de voornamelijk bijbelse verwijzingen analyserend.
Pop.
"Het is óók een kunst om een goed pop-nummer te schrijven," ver(ant)woordde een vriendin van mij onze gedeelde liefde voor (de muziek van) deze zangeres. Al vanaf het ontstaan van de electronische muziek, eind jaren 1970, bestaat de kritiek dat deze zielloos zou zijn; dat een kunstenaar nooit diens hart in een computer zou kunnen steken, laat staan dat dit hart voor een luisteraar erin kon weerklinken. Een enkele verstokte muziekliefhebber is deze mening nog altijd toegedaan. Desalniettemin is sindsdien de muziekstroming alleen maar populairder geworden en heeft zich verweven met de oudere genres èn op zijn beurt gezorgd voor nieuwe stijlen.
 |
| Cover van de 'Deluxe Edition' 2CD 'MDNA' [2012] |
De voorbije decennia zijn de kritieken op Madonna er niet minder op geworden, mede vanwege haar privé-leven, dat menige roddel en ongezouten mening opriep. Toch, keer op keer verbaast ze vriend en vijand door opnieuw bovenin de hitlijsten te komen en in het middelpunt van de belangstelling te blijven. Is dit dan puur te danken aan de gewiekste zakenvrouw (die Madonna zeker is), aan het emporium dat ze / zich om haar heen opbouwde? Mijns inziens blijf je met dat alleen geen 30 jaren aan de top. Daarom, geleid aan de hand van haar laatste pennenvruchten op 'MDNA', een diepere kijk op onze Queen of Pop. Het album leent zich hier prima voor, moge hopelijk blijken.
Girl Gone Wild.
"O my God, I am heartily sorry for having offended Thee,
and I detest all my sins, because I dread the loss of heaven, and the pain of hell.
but most of all because I love Thee, and I want so badly to be good."
[Girl Gone Wild - 2012]
Vanaf de allereerste albumklanken start de reis door Madonna's tijd. Een persoonlijke improvisatie op het gebed 'The Act of Contrition', waarmee 'MDNA' opent, was al te vinden op 'Like a Prayer'. Geen toeval? Beide albums zijn uitgekomen na Madonna's twee scheidingen: in 1988 van acteur Sean Penn en precies 20 jaar later van regisseur Guy Ritchie.
'Girl Gone Wild' lijkt een regelrechte verontschuldiging, of verantwoording, voor het losbandige gedrag dat de bezongen vrouw in het nauw vertoonde, toont en zal gaan tonen. Wil de zangeres spijt betuigen voor haar zonden? Het lijkt er heel sterk op, want 'zonde' is een terugkerend thema op het nieuwste album. En Madonna trekt als nimmer tevoren zèlf het boetekleed aan:
"I fucked up
I made a mistake
Nobody does it better than myself
I'm sorry
I'm not afraid to say
I wish I could take it back
but I can't."
[I F**ked Up - 2012]
Een letterlijke en flinke knieval voor de vrouw, die bekend is van onder andere de volgende teksten:
"And I'm not sorry,
It's human nature.
No, I'm not sorry,
I'm not your bitch,
don't hang your shit on me."
[Human Nature - 1994]
"I feel so sad, what I did wasn't right.
I feel so bad and I must say to you:
Sorry, but nobody's perfect. Nobody's perfect.
What did you expect? I'm doing my best."
[Nobody's Perfect - 2000]
"I don't wanna hear,
I don't wanna know.
Please, don't say you're sorry.
I've heard it all before
and I can't take it anymore."
[Sorry - 2005]
Tevens lijkt Madonna haar zalving te zoeken -en weet ze deze te vinden- in het maken van oppeppende muziek, waarmee het tweede terugkerende album-thema genoemd is: haar hunkering naar vrolijkheid en geluk.
"Girls, they just want to have some fun"
knipoogt ze naar haar collega en tijdgenote Cyndi Lauper's hit uit 1983.
"I just want to have some fun,"
verzuchtte Madonna openlijk in de geruchtmakende documentairefilm 'Truth or Dare / In Bed with Madonna' [1990], die tijdens haar 'Blonde Ambition Tour' geschoten werd. Hitsingles als 'Into the Groove' [1983], 'True Blue' [1986], 'Vogue' [1990] en 'Music' [2000] -en ook de eerste single van 'MDNA', 'Give Me All Your Luvin', laten niet slechts de luchtige plastic-pop-zijde van de artieste zien; elk op hun eigen manier zijn het weerspiegelingen van Madonna's zelfgebrachte offer met het verliezen van een groot deel van haar privacy.
"Ze is opgegroeid voor de ogen van de camera," zo zei haar vader het in een documentaire uit begin 2000. Hoe Madonna het in één van haar liederen haar fans en haar carrière toe-dicht, is:
"The face of you
My substitute for love
My substitute for love
Should I wait for you
My substitute for love
My substitute for love
...
And now I find I've changed my mind
This is my religion"
[Drowned World / Substitute for Love - 1998]
Zo komt er over de ogenschijnlijke oppervlakkigheid van deze liedjes heen een glans van bitterzoet verlangen naar een plezier dat voor de zangeres zelf onbereikbaar lijkt, maar waar ze iedere luisteraar toch -of daarom júíst van vervullen wil. The 'Bad Girl' wants so badly to be good.
 |
| Madona with gun in downtown Los Angeles - by Dissizit (edited by lettermenger) |
Gang Bang.
Na de voorbereiding, nu de daad bij het woord: Op de tweede album-track wordt het werkelijk wild! Hoevaak er in 'Gang Bang' "bitch" gezongen wordt, heb ik (nog) niet geteld. Dit mag op zichzelf voldoende zeggen: Mamadonna is boos en uit op wraak. Ze heeft haar ex-geliefde recht in het vizier.
Pikant eigenlijk, dat je je mannelijke geliefde een bitch noemt. Deze omkering, of zo je wil vereniging van vrouw- en man-beelden zijn een ander fameus kenmerk van de artieste. Zo zong ze op 'Nobody Knows Me' uit 2003:
"I'm not that kind of guy"
[Nobody Knows Me - 2003]
In het lied "Thief of Hearts" uit 1992 ['Erotica'] krijgt een flirt waarmee de bezongen geliefde was vreemdgegaan de zelfde twijfelachtige titel van bitch toebedeeld. Ook doet de tekst van 'Gang Bang' terugdenken aan 'Bye Bye Baby', eveneens afkomstig van 'Erotica'.
De dubstep, één der jongere telgen des dances, heeft een waardige plaats op 'MDNA' gevonden. Zo ook in de brug van 'Gang Bang', waar je een ziedende Madonna "Prepare to die for me, baby!" hoort schreeuwen en de kogels je letterlijk om de oren vliegen.
Op dit album uit de 'Superstar' zich misschien wel op haar rauwst. Ze schuwt het niet haar bloeddorstige fantasieën, haar woede, pijnen en zwaktes met ons te delen. Waarvoor evenzovele excuses van dezelfde vrouw op deze zelfde plaat. Maar eerst wordt haar baby neergelegd:
"Now my lover is dead
and I have no regrets.
He deserved it.
[ XD ]
And I'm going straight to hell
and I've got a lot of friends there.
And if I see that bitch in hell
I'm gonna - shoot him in the head again,
'cause I wanna see him die
over and over and over and
over and over and over and over,
now drive, bitch!
I said drive, bitch
and while you're at it die, bitch!
That's right, drive, bitch."
[Gang Bang - 2012]
I'm a Sinner.
De van origine katholieke Italiaans Amerikaanse begon zich rond de voorbije eeuwwisseling te verdiepen in de Kabbala. Dit vond een duidelijke weerklank in de albums die Madonna in deze tijd uitbracht, met wellicht als treffendste voorbeeld 'Ray of Light' uit 1998. Het is dan ook verrassend dat 'MDNA' weer teruggrijpt naar de christelijke symboliek en metaforen. In 'I'm a Sinner' roept ze de katholieke heiligen Maria, Jezus, Christopher, Sebastiaan en Anthonius aan, maar vraagt ze eigenlijk wel om vergeving? Ze begint namelijk met:
Op CD 2 is alleen 'I F**ked Up' mid-tempo, de andere 4 tracks swingen en beuken, inclusief een wellicht wat overbodige Party Rock Remix van de eerste single 'Give Me All Your Luvin'' en de nu al omstreden , vaak verguisde 'B-Day Song', naar mijn idee echter een gewaagd staaltje van Madonna's cynische humor, zichzelf beschrijvend op haar eigen verjaardagsfeestje.
pepé: lettermenger.
"Hail Mary, full of grace,
get down on your knees and pray."
[I'm a Sinner - 2012]
Een vriend van me merkte op dat, door de katholieke gedachte zo naast de woede en liefdespijn te plaatsen, een andere persoonlijke boodschap op 'MDNA' kan zijn, dat Madonna ook definitief wil afrekenen met haar christelijke wortels. Er is er één die het weet.
Masterpiece.
Alle eerder in deze recensie genoemde 'MDNA'-songs zijn up-tempo. Track 1 tot en met 10 zijn dan ook stuk voor stuk dance-nummers. De muziek klinkt voornamelijk rauw, soms snijdend, dan weer zuigt die je mee in een hypnotiserende beat. Hier herleven de eighties, daar de nineties of zeros en altijd het heden, zoals Madonna ze ons inmiddels 3 decennia gaf en met alle recht en vreugde wéér geeft. Tekstueel beschouwd kent 'MDNA' weinig scherpe vondsten, eerder lijkt Madonna zich alle clichés te willen toe-eigenen, ons doodleuk in het gezicht zingend:
"Don't play the stupid game,
'cause I'm a different kind of girl.
All my records sound the same,
you've got to step into my world."
[Give Me All Your Luvin' - 2012]
De 11e track van CD 1 met de titel 'Masterpiece' brengt ons voor het eerst in rustiger sferen. Voor het eerst zelfs in de voorbije 10 jaren van Madonna-muziek: 'MDNA''s 3 voorgangers, respectievelijk 'American Life' [2003], 'Confessions on a Dancefloor' [2005] en 'Hard Candy' [2008], bevatten geen van allen een ballad. Madonna heeft met dit lied meteen weer in de roos geschoten: Onlangs won 'Masterpiece' een Golden Globe Award voor 'Best Original Song (Motion Picture)', behorend bij de eveneens door Madonna geregisseerde film "W.E.". Hiermee was ook de eerste prijs voor haar nieuwste album direct binnen. Recentelijk stootte the Queen of Pop zelfs The King, Elvis Presley, van zijn Guinness World Records troon, toen 'MDNA' haar 12e nummer 1 muziek-album werd. Prijs twee: bingo!
CD 1 sluit af met het percussieloze 'Falling Free', waarop duidelijk ook het stempel van co-producer William Orbit gedrukt is. De zanglijn doet klassiek aan, Madonna's stem klinkt gaandeweg het lied steeds breekbaarder, tot ze ons laat gaan met Orbit's wegebbende, transcendente geluiden.
Het mag door menigeen geen masterpiece genoemd worden, 'MDNA' is een zeer waardige Madonna-plaat die, tegen al mijn opgebouwde kritische gedachten en gereserveerdheden in, ouwerwets nieuwestijl blijft hangen in je hoofd en verslaaft als een extatische drug. What's in a name?
pepé: lettermenger.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten